تأسیس و مدیریت گلخانه همواره با چالش‌های مختلفی درگیر بوده‌است. از آن جایی که سوددهی گلخانه براساس میزان سرمایه‌گذاری و دانش فنی شما افزایش می‌یابد، توجه به اصول این کار بسیار حیاتی است. تعداد زیادی از صاحبان گلخانه به دنبال استفاده از ترفندهای جدید برای اجرای این کار هستند. در حقیقت برای آن که بتوانید شما نیز از انواع ابتکارها در راستای مدیریت و کنترل گلخانه استفاده نمایید باید در وهله‌ی اول با اصول مدیریت سنتی گلخانه و شیوه‌های اجرای آن آشنا شوید. همانطور که می‌دانید هر نوع ابتکار هوشمندانه‌ای می‌تواند منجر به سوددهی بالایی شود به همین دلیل نیز آشنا شدن با اتوماسیون گلخانه امر بسیار مهمی تلقی می‌شود. امروزه، افراد زیادی وجود دارند که به دنبال آن هستند تا گلخانه‌ی خود را از بند شیوه‌های سنتی رها نمایند به همین دلیل نیز به اتوماسیون گلخانه روی می‌آورند. از آن جایی که این تسلط بر این مفهوم و اجرای مناسب آن منجر به افزایش درآمد گلخانه به مقدار قابل توجهی خواهد شد، در این مقاله به بررسی مفاهیم مرتبط با اتوماسیون گلخانه خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
در نظر داشته باشید که می‌توانید برای تهیه انواع ادوات و تجهیزات گلخانه‌ای، از اینجا وارد شوید.
گلخانه‌های سنتی
پیش از آن که با مفهوم سیستم اتوماسیون گلخانه بپردازیم باید به بررسی گلخانه‌های سنتی بپردازیم. در حقیقت این مدل از گلخانه‌ها را تقریبا همه جا مشاهده می‌کنید. در این گلخانه‌ها، هیچ سیستم کنترلی وجود ندارد و تمامی کنترل‌ها و نظارت‌ها به صورت تجربی و فنی انجام می‌شود. برای مثال، صاحب گلخانه، باغبانی را برای آبیاری گل‌ها استخدام می‌کند و او نیز به صورت رندوم و در حالت بهتر براساس دفترچه‌ی برنامه‌ریزی، اقدام به آبیاری گیاهان می‌کند. از آن جایی که اکثر گلخانه‌ها با چالش‌ها و فراز و نشیب‌های متفاوتی مواجه می‌شوند، تکیه بر این نوع روش بسیار خطرناک است. فرض کنید که کارگر شما فراموش کند که بخاری موجود در گلخانه را خاموش کند. نتیجه‌ی این کار می‌تواند منجر به ایجاد تلفات جبران‌ناپذیری شود. گلخانه‌های سنتی، سابقه‌ی بسیار طولانی در تاریخ بشر دارند و دلیل این سابقه آن است که پیشرفت‌های صورت گرفته در حیطه‌ی کشاورزی و گلخانه، بسیار دیر به عرصه‌ی کاربردی وارد شدند؛ اما امروزه استفاده از این مدل گلخانه‌ها به دلیل رواج سیستم اتوماسیون گلخانه، در حال منسوخ شدن است.
معایب استفاده از گلخانه‌های سنتی
حال که با تعریف گلخانه‌های سنتی آشنا شدید باید با معایب آن که باعث شده تا بشر به سمت استفاده از سیستم اتوماسیون گلخانه پیش رود نیز آشنا شوید. در حقیقت پیشرفت‌های تکنولوژی، سهولت را به همراه خود داشتند و همین امر باعث شد تا تعداد زیادی از قشر گلخانه‌داران، به سمت این سیستم‌ها روی آورند. مهم‌ترین عیب گلخانه‌های سنتی آن بود که هیچ نوع نظارت دقیقی را نمی‌توان بر روی آن اعمال کرد. در حقیقت تعداد زیاد گیاهان و شرایط متغیر جوی مورد نیاز هر کدام به نحوی بود که کنترل تمامی داده‌ها در عرصه‌های آبیاری، کوددهی، سم‌پاشی و در کل تمامی جنبه‌ها، کار بسیار دشواری بود. با توجه به این موضوع، رسیدن به حداکثر کارایی نیز بسیار سخت می‌شد. از طرف دیگر، گلخانه‌های سنتی، نیروی انسانی خاص خود را نیز می‌طلبیدند. معمولا باید یک نگهبان یا کارگر را به صورت شبانه‌روزی برای آن‌ها استخدام کرد. همچنین زحمت رسیدگی به تمامی بخش‌های گلخانه نیز بسیار زیاد بود.
سیستم اتوماسیون گلخانه
حال که با تعریف و معایب گلخانه‌ی سنتی آشنا شدید، می‌توانید مفهوم سیستم اتوماسیون گلخانه یا سیستم کنترل هوشمند گلخانه را بهتر درک نمایید. با توجه به تمامی مشکلاتی که برای گلخانه‌ی سنتی ذکر شد، حل کردن آن‌ها به یک اولویت جهانی تبدیل شد به نحوی که اکثر محققان کشاورزی به دنبال یافتن راه‌حلی برای آن‌ها بودند. سیستم اتوماسیون گلخانه به عنوان مهم‌ترین راه‌حل برای این نوع گلخانه‌ها، معرفی شد. در حقیقت این سیستم با تکیه بر پیشرفت‌های صورت گرفته در حیطه‌ی تکنولوژی، تمامی دردسرهای ناشی از کار فیزیکی را از بین می‌برد. گلخانه‌داران دیگر لازم نبود نگران اندازه‌گیری میزان رطوبت باشند. حتی دیگر فراموش کردن خاموش کردن سیستم گرمایشی نیز مشکلی نبود. سیستم اتوماسیون گلخانه یا سیستم هوشمندسازی گلخانه تمامی مشکلات موجود در این زمینه را با استفاده از وسایل و تجهیزات مختلف هوشمند برطرف می‌کرد. در حقیقت این سیستم‌ها به شما کمک می‌کنند تا تمامی داده‌های مرتبط با گیاهان و عوامل مؤثر بر آن‌ها را جمع‌آوری کرده و با استفاده از انواع مختلفی از وسایل هوشمند نسبت به نگهداری از گیاهان به صورت ریموت و از راه دور، اقدام نمایید.
مزایای استفاده از سیستم اتوماسیون گلخانه
همانطور که ذکر شد، سیستم اتوماسیون گلخانه با تکیه بر پیشرفت‌های تکنولوژی سعی کرده تا خود را با آخرین متدهای روز دنیا همگام نماید. در حقیقت این سیستم‌ها هر روزه در حال پیشرفت هستند. دلیل تمرکز اکثر گلخانه‌داران برای داشتن چنین سیستم‌هایی، مزایای زیادی است که سیستم اتوماسیون گلخانه به همراه دارد. از آن جایی که آشنا شدن با این مزایا باعث می‌شود تا مفهوم این سیستم را نیز بهتر درک کنید، در زیر، به بررسی مهم‌ترین مزایای استفاده از سیستم اتوماسیون گلخانه خواهیم پرداخت.
- کنترل از راه دور
یکی از قابلیت‌های سیستم اتوماسیون گلخانه آن است که شما می‌توانید دستگاه‌های هوشمند به کار گرفته شده در آن را از راه دور نیز کنترل نمایید. این قابلیت باعث می‌شود تا آزادی عمل بیشتری نسبت به قبل داشته باشید. همچنین در صورتی که اتفاقی رخ دهد که نتوانید به صورت حضوری به گلخانه بروید، استفاده از این سیستم‌ها راه‌حل شما خواهد بود.
- انطباق‌پذیری
هر گلخانه‌ای دارای شیوه‌های کاشت و نگهداری مخصوص به خود است. همین موضوع باعث شده تا برخی از گلخانه‌داران از بابت توانایی تطبیق سیستم اتوماسیون گلخانه با این شرایط را دارد، نگران شوند. سیستم اتوماسیون گلخانه به دلیل همگام بودن با آخرین پیشرفت‌های تکنولوژی حیطه‌ی کشاورزی و باغبانی، می‌تواند خود را با تمامی شیوه‌های کاشت و نگهداری گلخانه‌ها تطبیق دهد.
- کاهش مصرف انرژی
زمانی که از سیستم اتوماسیون گلخانه استفاده می‌کنید، تمامی داده‌های مرتبط با گیاهان، اعم از میزان دی اکسید کربن، دما، رطوبت، نور و به طور کلی هر چیزی که بر زندگی گیاه تأثیرگذار است را کنترل خواهید کرد. نحوه‌ی کنترل در دو فاز صورت می‌گیرد. فاز اول به این صورت است که با استفاده از انواع سنسورها، این داده‌ها را به دست خواهید آورد. داشتن این داده‌ها و مقایسه‌ی آن‌ها با هم به شما کمک خواهد کرد تا دید مناسبی نسبت به وضعیت گلخانه‌ی خود داشته باشید و در صورت زیاده‌روی و یا حتی کم‌کاری در هر کدام از فاکتورها، در انواع شیوه‌های گرمایش، آبیاری و سایر روش‌های دیگر، تغییراتی را اعمال نمایید.
- افزایش کیفیت و کاهش اشتباهات
زمانی که با استفاده از سیستم اتوماسیون گلخانه به صورت هوشمند بر گلخانه‌ی خود نظارت داشته باشید، امکان بروز هر نوع خطایی بسیار کم خواهد بود. در حقیقت به دلیل آن که تمامی شرایط گلخانه به صورت اتوماتیک و بر اساس داده‌های برنامه‌نویسی کنترل می‌شود، نظارت کاملا دقیقی بر گیاهان وجود دارد و همین نکته باعث می‌شود تا کیفیت گیاهان شما افزایش یابد. همچنین این نکته را به یاد داشته باشید که یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش تلفات در گلخانه، اشتباهات انسانی است که از این اشتباهات با استفاده از سیستم اتوماسیون گلخانه، پیشگیری به عمل خواهد آمد.
انواع وسایل سیستم اتوماسیون گلخانه
حال که با مفاهیم اصلی سیستم اتوماسیون گلخانه آشنا شدید، در زیر به معرفی مهم‌ترین وسایل مورد استفاده در این سیستم می‌پردازیم:
1. سنسور رطوبت
تبخیر بیش از حد یکی از مهم‌ترین مشکلاتی است که در گلخانه‌ها وجود دارد. از طرف دیگر، برخی از گیاهان به دلیل جذب بیش از حد آب، کیفیت خود را کاهش می‌دهند. استفاده از سنسور رطوبت باعث می‌شود تا از شر چنین اتفاق‌هایی رهایی یابید. در حقیقت این سنسورها با قرار گیری در گلخانه، تمامی میزان رطوبت موجود در گلخانه را به شما نشان خواهند داد. در صورتی که هر نوع تغییر قابل‌توجهی در داده‌ها به وجود آید، می‌توانید نسبت به بهبود رطوبت گلخانه اقدام نمایید.
می‌توانید برای تهیه انواع رطوبت سنج موجود در فروشگاه کشاورزی آنلاین بهاران، ازاینجا وارد شوید. 
2. سنسور دما
سنسور دما یکی از مهم‌ترین وسایلی است که در سیستم اتوماسیون گلخانه مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حقیقت با استفاده از این سنسور می‌توانید علاوه بر فهمیدن دمای کنونی گلخانه، تمامی داده‌های پیشین را نیز به دست آورید. این نکته را در نظر داشته باشید که کیفیت سنسور دما با توجه به صنعتی یا فوق صنعتی بودن تعیین خواهد شد.
شما می‌توانید برای تهیه انواع دماسنج موجود در فروشگاه کشاورزی آنلاین بهاران، از اینجا وارد شوید.
3. سنسور کربن دی اکسید
میزان کربن دی اکسید موجود در گلخانه نشانگر قدرت تنفس و همچنین فتوسنتز گیاهان است. دانستن این داده‌ها و کنترل میزان دی اکسید کربن باعث افزایش کیفیت محصولات شما خواهد شد. سنسور کربن دی اکسید با اندازه‌گیری میزان این ماده نسبت به افزایش یا کاهش آن در محیط گلخانه، اقدام می‌کند تا گیاهان شما با مشکلات جدی مواجه نشوند.
4. رطوبت‌ساز
زمانی که سنسور رطوبت تشخیص داد که رطوبت موجود در گلخانه کم یا زیاد است، می‌توانید با استفاده از انواع دستگاه‌های رطوبت‌ساز نسبت به جبران این میزان، اقدام نمایید.
5. هیتر و فن
استفاده از هیتر و فن در سیستم اتوماسیون گلخانه باعث می‌شود تا هر نوع کاهش یا افزایش دمایی که توسط سنسور دما ثبت شده، جبران شود. همچنین میزان امنیت هیترها در سیستم اتوماسیون گلخانه بسیار بالاتر از بخاری‌های معمولی است.
سخن آخر
سیستم اتوماسیون گلخانه باعث می‌شود تا کیفیت محصولات شما به میزان قابل توجهی افزایش یابد. از طرف دیگر استفاده از سیستم منجر به کاهش هزینه‌های شما در درازمدت خواهد شد. با توجه به آن که شناخت سیستم اتوماسیون گلخانه باعث درک بهتر شما می‌شود پیشنهاد ما آن است که پیش از انتخاب هر سیستمی بر مفاهیم ذکرشده در این مقاله مسلط شوید.
همچنین شما می‌توانید برای تهیه انواع ادوات و تجهیزات گلخانه ای از اینجا وارد شوید.